Ekożywność – bez sztucznych dodatków, tylko certyfikowany skład
Bez pestycydów, zdrowa, lepszy smak i… wyższa cena – z tym kojarzy się najczęściej żywność ekologiczna. Jak to jest naprawdę, za co dokładnie płacimy, dlaczego warto kupować żywność ekologiczną?
Podstawowe różnice między rolnictwem konwencjonalnym a ekologicznym
Zasadnicza różnica pomiędzy rolnictwem ekologicznym a konwencjonalnym z punktu widzenia konsumenta to niestosowanie różnorodnych związków chemicznych mających na celu optymalizację plonów. Wspólnym celem zarówno rolnictwa ekologicznego, jak i konwencjonalnego jest produkcja. Jednakże w tym pierwszym przypadku wszystkie zabiegi z tym związane są ukierunkowane również na ochronę środowiska, krajobrazu oraz innych czynników środowiskowych, a uzyskany plon cechuje wysoka jakość. W rolnictwie konwencjonalnym główny cel to wielkość uzyskanego plonu, czyli maksymalna efektywność ekonomiczna.
Jakość produktów ekologicznych
Na jakość produktów ekologicznych wpływa przede wszystkim brak środków ochrony roślin, takich jak pestycydy, herbicydy, fungicydy, których szkodliwość dla zdrowia i życia jest bezdyskusyjna i udowodniona w wielu badaniach. Wiele kiedyś powszechnie stosowanych środków chemicznych została już zabroniona, jak na przykład azotox. Dopuszczone substancje zostały pogrupowane, a ich ilość jako pozostałość w produkcie została ściśle określona rozporządzeniem. Ponadto, produkty ekologiczne mają wiele dodatkowych walorów, jak zawartość suchej masy, witamin i minerałów. W zależności od gatunku i odmiany owoców oraz warzyw, te uprawiane metodami ekologicznymi mają przeważnie znacznie większe ilości tych składników niż te same warzywa i owoce uprawiane konwencjonalnie. Za jakością idzie również cena.
Wyższa cena żywności ekologicznej
Oprócz wymienionej wyżej jakości na cenę wpływają wyższe koszty produkcji i mniejsza wydajność upraw ekologicznych. Z racji, że skala sprzedaży produktów ekologicznych w ujęciu globalnym jest wciąż niewielka, istotny składnik ostatecznej ceny stanowią też koszty logistyczne (transport, większe marże powodowane mniejszą skalą, koszty pracy ludzkiej etc). Coraz częściej na koszty produkcji żywności patrzy się jednak z szerszej perspektywy, uwzględniającej zużycie zasobów naturalnych, zmiany klimatyczne etc. Przy takim podejściu koszty uprawy żywności ekologicznej wypadają znacznie lepiej i wpisują się w koncepcję zrównoważonego rozwoju
Dbałość o środowisko naturalne a żywność ekologiczna
Największym problemem rolnictwa konwencjonalnego zdaje się przede wszystkim wysokoskalowe rolnictwo przemysłowe i intensywny chów zwierząt. Wiążą się one z olbrzymimi uprawami monokulturowymi. Negatywny wpływ to zanieczyszczenie środowiska i zubożenie różnorodności biologicznej zarówno jeżeli chodzi o dziką przyrodę, jak i gatunki i odmiany stosowane w uprawie – znacznie zmniejsza się ilość odmian i gatunków wykorzystywanych w rolnictwie. Rolnictwo ekologiczne natomiast w skali poszczególnych gospodarstw to dbałość o jakość gleby, różnorodność biologiczną i znaczne ograniczenie zanieczyszczenia powietrza.
Certyfikat żywności ekologicznej
W skład żywności ekologicznej wchodzą tylko certyfikowane składniki. Etykieta prawidłowo oznakowanego produktu ekologicznego, oprócz innych elementów oznakowania wymaganych przepisami prawa żywnościowego, powinna zawierać:
- unijne logo produkcji ekologicznej (ekolistek, czyli kształt liścia z białych gwiazdek na zielonym tle);
- numer jednostki certyfikującej
- miejsce produkcji nieprzetworzonych produktów rolniczych.
Na opakowaniu ekologicznego produktu powinien znajdować się numer identyfikacyjny jednostki certyfikującej nadzorującej producenta ekologicznego, który przeprowadził ostatnie działania produkcyjne lub przygotowawcze. Jednostki certyfikujące z Polski używają zatem numerów o następujących formatach: PL-EKO-numer. Każda z jednostek certyfikujących w Polsce jest zobowiązana do umieszczenia na swojej stronie internetowej wykazu wydanych certyfikatów. Można zatem łatwo sprawdzić na stronach internetowych tych jednostek, czy kupowane produkty posiadają ważny certyfikat.
Więcej informacji o certyfikatach na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Artykuł powstał w ramach kampanii Jemy Eko Warzywa i Owoce finansowanej przez Fundusz Promocji Owoców i Warzyw.
