Uwrażliwić na ekologię – eko dzieci naszą przyszłością

Dzieci uważnie obserwują i niczym gąbka chłoną nasze codzienne zachowania. Czy w dorosłym życiu będą potrafiły podejmować świadome, przyjazne środowisku decyzje? To zależy głównie od nas, czego je nauczymy i jak postępujemy każdego dnia. Jak pokazuje ogólnopolskie badanie przeprowadzone wśród przedszkolaków przez firmę PlayDo[i], 99% dzieci ma ogólną świadomość, że o przyrodę trzeba dbać, ale już co 10. przedszkolak nie potrafi wskazać ani jednego konkretnego przykładu takich działań.

Nie wystarczy uczyć dzieci segregacji odpadów, by dbanie o środowisko weszło im w krew jak codzienne mycie zębów. Powszechne nawoływanie do ochrony przyrody dla dobra planety czy tablice informujące „Szanuj zieleń” to tylko puste hasła, które już po chwili wypierane są z naszych myśli. Gdy w ślad za pięknymi ideami nie płyną konkretne informacje: dlaczego, jakie są przyczyny i skutki, to łatwo przejść nam nad ochroną przyrody do porządku dziennego. Szersze spojrzenie na stan naszego środowiska, wiedza o tym, ile setek lat rozkłada się jedna, plastikowa butelka oraz jak ogromnym zagrożeniem dla zwierząt żyjących w oceanach są plastikowe rurki i torebki foliowe, ułatwia wprowadzenie ekologicznych zachowań.

Przedszkolaki kochają środowisko
Badania pokazały, iż przedszkolaki posiadają pełną świadomość tego, że o środowisko naturalne należy dbać i potrafią wskazać pojedyncze przykłady. Dzieciom brakuje jednak zrozumienia, jakie działania podejmowane przez nie, mogą pozytywnie wpłynąć na środowisko. Choć większość dzieci potrafi podać powód segregacji śmieci, to jednak prawie połowa z nich wskazuje jedynie na ogólne powody tej czynność. Tylko co trzeci przedszkolak wiąże konsekwencje segregacji z recyklingiem. Blisko co 10. przedszkolak wymaga pomocy w zastąpieniu ogólnych haseł proekologicznych przykładami z codziennego życia, które zrozumie i samodzielnie wykorzysta w trosce o czysty świat. 57,1% przedszkolaków wskazało szczegółowo, jakie działania szkodzą przyrodzie, natomiast 33,3% potrafiło przedstawić niezgodne z ekologicznymi zasadami zachowania jedynie w sposób ogólny. Według najmłodszych, przyrodzie szkodzą głównie: śmieci, dym, spaliny i niszczenie roślin. Niestety, pozostałe działania nie są przez nie tak wyraźnie dostrzegane i to wymaga dalszej pracy zarówno nauczycieli, jak i rodziców.

Wychować eko-wrażliwca
Pokażmy dzieciom naszą miłość do przyrody. Od najmłodszych lat zabierajmy na wycieczki do lasu, za miasto, do gospodarstw agroturystycznych, gdzie będą mogły na własne oczy przekonać się skąd bierzemy jajka i mleko, poznają zwierzęta i nauczą się je szanować. Uczmy poprzez zabawę i doświadczenia. To najlepszy sposób, by przekazać im zasady, które będą stosować w dorosłym życiu. Dobrym pomysłem jest posadzenie roślin na balkonie, np. sadzonek pomidorów czy truskawek. Dziecko ucząc się codziennej pielęgnacji swoich roślin, zrozumie, jak ciężko trzeba pracować, by coś własnoręcznie wyhodować, że nie wszystkie owoce i warzywa są idealne, jak w supermarketach. W ten sposób pokażemy, jak odróżniać ekologiczne warzywa i owoce oraz, że te organiczne może i nie zawsze wyglądają perfekcyjnie, ale nie zawierają w sobie pestycydów, a do tego jak cudownie pachną i smakują!

Nauczyć dzieci krytycznego spojrzenia
Ekologiczny sposób życia odzwierciedla się także w podejściu do robienia zakupów, bo eko życie, to całokształt naszych zachowań. Kolorowe reklamy w telewizji i Internecie, wywołują w dziecku potrzebę posiadania kolejnej zabawki do swojej kolekcji. Z każdej strony jesteśmy zachęcani do kupowania i wydawania pieniędzy na przedmioty, które najczęściej są nam zupełnie niepotrzebne. Wbrew rozsądkowi dajemy się skusić na kupienie kolejnej maskotki czy plastikowej zabawki. W ten sposób zasypujemy swoją życiową przestrzeń zbędnymi przedmiotami. Aby nauczyć dzieci świadomych zakupów, sami musimy oprzeć się mani kompulsywnego kupowania. Ważnym elementem jest pokazanie dziecku, że życie nie kręci się wokół galerii handlowych i nie musimy spędzać każdej soboty na spacerach po sklepach.
Zabierajmy dzieci do parku, wycieczki rowerowe, bawmy się z nimi w gry kreatywne i pokazujmy inne zainteresowania, znacznie ciekawsze niż robienie zakupów. Co jakiś czas róbmy przegląd szafy dziecka i razem z nim wybierajmy zabawki które się już znudziły, ubranka z których dziecko wyrosło, robiąc paczkę dla bardziej potrzebujących. Uczymy w ten sposób empatii
i dostrzegania drugiego człowieka. Możemy zrobić ładną paczkę wspólnie z dzieckiem i pokazać mu, ile radości daje samo dawanie osobom bardziej potrzebującym. Także robiąc codzienne zakupy spożywcze, pokazujmy dziecku produkty ekologiczne, tłumacząc ich pochodzenie i sposób pozyskiwania. Uczmy rozsądnych i przemyślanych zakupów. Niektóre produkty szybko tracą ważność, a marnotrawienie żywności wpływa na niszczenie środowiska naturalnego. Przy okazji
to świetna nauka oszczędzania!

Edukacja i zabawa w jednym
W ostatnich latach w polskich szkołach prowadzone są programy edukacyjne, które mają uczyć przez zabawę. Szkoły organizują konkursy i gry z nagrodami, zbiórki nakrętek, baterii i płyt CD. Uczą dzieci sadzenia zieleni i dbania o szkolne ogródki. Spotkania i warsztaty z ornitologami oraz budowanie karmików dla ptaków – wszystkie te działania uczą dzieci od najmłodszych lat szacunku do przyrody. Również firmy zajmujące się segregacją odpadów organizują dni sprzątania dzielnicy, konkursy na segregowanie odpadów i coraz częściej aktywnie działają dla dobra lokalnych społeczności i wykształcenia odpowiednich nawyków u najmłodszych.

Dzieci, to przyszli dorośli, którzy będą mieli decydujący wpływ na naszą planetę. Czy będą z szacunkiem i troską dbać o nasze środowisko, dokonają dobrych wyborów i przekażą pałeczkę kolejnym pokoleniom? Już dziś możemy się do tego przyczynić. I możemy mieć pewność, że nasze lekceważące podejście do kwestii ekologii, odbije się na nas i kolejnych pokoleniach.

[i] Raport PlayDo dotyczący zachowań ekologicznych wśród przedszkolaków.